Có lẽ chính nhờ vào sự kế thừa gần như toàn bộ cái không khí chính trị - xã hội đa nguyên, đa dạng từ trước năm 45 nên ta thấy những thành tựu, cái không khí học thuật trong giới trí thức có lẽ được nối dài mà không bị gãy gọn. Ở phía Nam các trào lưu vẫn tự do nảy nở và phát triển, bằng chứng là những cái tên như Tự Lực Văn Đoàn có thể nói là bị cấm hoàn toàn ở phía Bắc thì các tác phẩm của họ vẫn được lưu hành ở miền Nam, phong trào Hướng Đạo sinh Việt Nam do cụ Hoàng Đạo Thúy sáng lập trước năm 1945 thì sau năm 1954 nó vẫn được những người sau này phát triển mạnh mẽ và trưởng thành ở phía Nam. Ngành xuất bản khi đó cũng ghi nhận rất nhiều tờ báo, tạp chí tư nhân ra đời như tờ Sáng Tạo, Bách Khoa, Hiện đại, Chính luận, Tự do, Nhân loại, Văn học….