Rõ ràng rằng, Marx hôm nay ngồi trên ghế bị cáo, bởi vì người ta nhìn thấy ông chính là kẻ xúi dục về mặt tinh thần gây nên cái tai họa Cộng sản. Tuy nhiên ý tưởng cho rằng Marx chắc chắn phần nào đó là kẻ tội phạm bàn giấy, phải chịu trách nhiệm đối với những gì mà Lenin, Stalin và đồng bọn sau này có cái làm được có cái không, theo nhìn nhận của tôi xuất phát từ sự thiếu hiểu biết vừa đối với những gì Marx viết cũng như đối với quá trình lịch sử đã đưa đến sự thiết lập nên hệ thống cai trị Bolshevik.
Ngay từ chuyện luôn lạm dụng quá đáng thuật ngữ "Chủ nghĩa Marx-Lenin" đã thể hiện đó là một lớp nấm độc, một mâu thuẫn nội tại. Những khía cạnh cơ bản của triết học Marx và triết học Lenin thức tế không thể dung hòa với nhau. Điều này thể hiện không chỉ ở sự khác biệt về khái niệm xã hội hóa và nhà nước hóa.